مگس ميوه

مگس ميوهNatal fruit fly

 

Ceratitis rosa(Karsh)

 

 

Diptera:Tephritidae

 

 Adult female Natal fruit fly, Ceratitis rosa Karsch

 

اهميت اقتصادي:

 

اين مگس  بسيار پلي فاژ باعث خسارت به دامنه وسيعي از ميوه هاي خانواده هاي مختلف مي شود. اين آفت در بسياري از مناطق كه همراه مگس مديترانه اي بوده جانشين آن شده است.

 

اهميت قرنطينه اي:

 

اين  مگس علاوه بر حضور در ليست آفات و بيماريهاي قرنطينه خارجي ايران در ليست آفات و بيماريهاي قرنطينه خارجي EPPO به عنوان يك مگس ميوه غير اروپايي وجود دارد.و  همچنين در     ليست هاي JUNAC و OIRSA به  عنوان آفت قرنطينه اي محسوب مي شود. اين آفت  مانند مگس ميوه شرقي مي تواند در مناطق جنوبي EPPO مستقر شود و ممكن است به مناطق گرمسيري محدود شود كه مي تواند خطر مستقيم  ايجاد كند. در بررسي هاي   اخير در مورد خطر گونه هاي Ceratitis sp. براي EPPO  اين مگس تنها آ‎فت مهم دامنه وسيعي از درختان ميوه است. براي كشورهاي اروپايي در صورت وجود اين  مگس وضع قوانين سختگيرانه  قرنطينه اي در مورد صادرات ميوه لازم است

 

 

 

ميزبانها:

 

اين آفت بسيار پلي فاژ بوده و به درختان ميوه: سيب، زردآلو، آووكادو، مركبات، نانگي، گواوا، انجير، انگور،   ليچي، انبه، پاپايا، هلو، گلابي، آلو، به، و گوجه فرنگي حمله مي كند. 

ليست ميزبانها:

 Citrus, Coffea (coffee), Averrhoa carambola (carambola), Capsicum frutescens

 (chilli), Carica papaya (papaw), Citrus aurantium (sour orange), Citrus reticulata (mandarin), Citrus sinensis (navel orange), Coffea arabica (coffee (arabica)), Cydonia oblonga (quince), Eugenia uniflora (surinam cherry), Ficus carica (fig), Garcinia mangostana (mangosteen), Lycopersicon esculentum (tomato), Malus pumila (apple), Manilkara zapota (sapodilla), Prunus armeniaca (apricot), Prunus domestica (damson), Psidium littorale (strawberry guava), Pyrus communis (European pear), Syzygium aqueum (watery rose-apple), Syzygium cumini (black plum), Syzygium jambos (rose apple), Syzygium malaccense (malay-apple), Terminalia catappa (Singapore almond), Theobroma cacao (cocoa), Ziziphus jujuba (common jujube), Psidium guajava (guava), Annona reticulata (bullock's heart), Eriobotrya japonica (loquat), Mangifera indica (mango), Persea americana (avocado), Prunus persica (peach), Vitis vinifera (grapevine), Carissa macrocarpa, Litchi chinensis (lichi).

مناطق انتشار:

 اين آفت از ناحيه EPPO  و اروپا گزارش نشده است.

مناطق انتشار Ceratitis rosa

آفريقا: آنگولا، اتيوپي، كنيا، مالاوي، مالي، موريتيوس، موزامبيك، نيجريه، رونيون، روآندا، آفرقاي جنوبي، سوازيلند، تانزانيا، اوگاندا، زئير، زامبيا و زيمباوه

 

 

 علائم خسارت:

 محل تخمگذاري  به صورت نقاطي روي ميوه هاي  مورد حمله مشاهده مي شود.

 

شكل شناسي:

اين آفت مانند ساير گونه هاي Ceratitis sp. داراي بالهاي نوار دار و سپرچه متورم است كه داراي نقوش زرد و سياه است. وجود نقش و خال خاكستري در قاعده سلولهاي بال گونه هايCeratitis sp. را از ساير گونه هاي خانواده Tephritidae جدا مي سازد.

 

 

بالغين:

رنگ:

 نوارهاي بال و رنگ عمومي بدن قهوه اي ، نوار Costal از زير انتهاي رگبال R1شروع شده و از رگبال عرضي Discal توسط ناحيه اي شفاف در انتهاي R1 جدا مي شود. قسمت نوك رگبال M توسط ناحيه Infuscate قطع نمي شود.

 سر:

 جفت موي Orbital جلويي به هيچ وجه تغيير نيافته است.

سينه:

 سپر داراي نقوش سياه و زرد با  نوارها يا  نواحي  زرد  رنگ كه به حاشيه مي رسند و هر موي نوك  سپرچه اي((apical scutellar در قاعده يا چسبيده به نوارهاي زرد  است. ران پاي مياني در نرها بدون موي ستبر شكمي ، ساق پاي مياني داراي رديفهايي از موهاي ستبر در نيمه انتهايي لبه هاي جلويي و عقبي است كه سيمايي پر مانند به  آن مي دهد. طول بالها 6-4 ميليمتر است. نرهاي بيشتر گونه هاي زير جنس Pterandrus داراي رديفهاي از موهاي ستبر روي لبه هاي عقبي و جلويي ساق پاي مياني داشته و سيمايي پر مانند به آن مي دهد. C.rosa از بيشتر افراد اين زير جنس بواسطه اين خصوصيت و نداشتن موي ستبر روي سطح زيرين   ران  پاي مياني قابل تشخيص است. نرهاي زير جنس Ceratitisهمچنين بدون   پيوست هاي قاشقي در سر مي باشد. متاسفانه روش ساده اي براي تشخيص ماده ها به جز گونه هاي Pterandrus-كه داراي نوارهاي بال و بدن عموما قهوه اي رنگ كه  در مقايسه با لكه هاي زرد رنگ C.capitataاست- وجود ندارد.

 

 

کنه ها

كنه ها :                 

 

همه بچه های گياه پزشکی کنه ها رو می شناسند توجه بعضی ها رو به اين مطلب جلب می کنم: 

                                        

کنه های گیاهی گروهی مجزا از حشره ها بوده و مربوط به زیر گروه  Acari می باشند که در برسی های انجام یافته طی دهه اخیر ، به عنوان یک عامل خسارت زا و کاهش دهنده ، محصول های کشاورزی به شمار می آیند . این کنه ها بیشترین خسارت را برای کشاورزان به بار می آورند ولی این مسئله مهم از نظر بسیاری از آنها قابل رویت نیست .

برسی کنندگان مسائل کشاورزی ، میزان خسارت ایجاد شده توسط کنه های گیاهی را بر سبزی ها و صیفی ها ، محصول های باغی ، گیاهی زینتی ، حبوبات ، گیاهی لیفی ، غلات و بعضی از محصول های تجاری مشاهده کرده و بر اساس پژوهش های صورت گرفته ، میزان خسارت بر روی شلتوک برنج بین 20 % تا 25 % ؛ نیشکر 20 % تا 30 % ، انواع سبزی ها 10 تا 15 % ؛ چای 5 % تا 10 % ( در کشور هند ) گزارش شده است . از میزان این خسارت در ایران بر روی محصولات فوق تاکنون ارزیابی دقیقی انجام نگرفته است . ولی تخمین محافظه کارانه می تواند حدود خسارت را بسیار جدی به شمار آورد و به هر حال کنه های خسارت زا در کشاورزی نیز دشمنانی دارند که دوستان انسان به حساب آمده و توسط آنها می توان از افزایش جمعیت و ایجاد خسارت های ناگهانی جلوگیری کرده و تعادل محیط زیست را نیز برقرار ساخت.

اختلاف کنه ها با حشره ها و عنکبوت ها :

کنه ها را به آسانی می توان از حشره و عنکبوت ها به طریق زیر مجزا ساخت . کنه ها بدون بال بوده دارای آرواره هستند و شاخک در سر دارند . آنها به طور معمول دارای چهار جفت پا در مرحله بلوغ می باشند . در حالی که حشره ها ( بدون بال و بال دار ) دارای سه جفت پا هستند و تفاوت آنها را با عنکبوت ها می توان با بدن دو قسمتی از یکدیگر تفکیک کرد و بدین صورت که عنکبوت ها دارای چهار جفت پا در قسمت جلوی بدن ( Cephalothorax) بوده و قسمت شکمی (Abdomen) آنها توسط یک زائده به همدیگر مرتبط می شوند ، در صورتی که بدن کنه ها یکپارچه بوده و بند بند نمی باشد .

 

تاریخ پیدایش حشرات

تاریخ پیدایش حشرات:

 

از چهارصد میلیون سال پیش تاکنون حشرات بر کره زمین میزیستند وبرای بقای خویش با طبیعت دست و پنجه نرم کردهاند.  در جریان این مبارزات حشرات هرچه بیشتر خود را با محیط تطبیق داده و   تکامل و قابلیت   لازم را برای اداامه زندگی یافته اند.

امروزه حداقل حشرات از لحاظ نوع چهار برابر سایر جانوران می باشند دانشمندان بر اورد کرده اند که حشرات در مسا حتی حدود 2.6 کیلومتر مربع  به اندازه تعداد کل انسان های روی کره زمین زندگی می کنند.

 

 گوناگونی حشرات:

 

در جهان حشرات بیش از همه جانوران دیگر تنوع و گوناگونی از لحاظ رنگ و اندازه وجود دارد.

بیشتر حشرات کمتر از 6.4 میلی متر درازا دارند اما کوچکترین حشره از جمله مگس پری و سوسک ها تنها  0.25 میلی متر درازا دارند و چشمان انها از نوک سوزن کو چکتر می باشد. بزرگترین حشره گلات ده سانتیمتر درازا دارد. پروانه بید اطلس فاصله دو نوک بال های گسترده اش به 25 سانتی متر می رسد یک پروانه بید اطلس هزار بار از مگس پری است.

حشرات رنگهای گوناگونی از رنگین کمان تا سایر رنگهای جالب و زیبا دارند که از میان انها میتوان پروانه ها را با رنگ ها و نقش بسیار زیبا برشمرد. از رنگ متالیک روشن تا رنگ سیاه وقهوه ای و برخی حتی رنگی مانند رنگ پوست درخت دارند.

از حلاظ شکل نیز حشرات بسیار متنوعند برخی به شکل برگ سبزو برگ خشک یا به شکل حلزون صدف هستند.

حشره ای یک الت تخم گذاری به طول ده سانتی متر دارد که با ان چوب سخت را سوراخ میکند. الت تخم گذاری زنبوران عسل و زنبوران معمولی و برخی از مورجه ها نیش زهر اگینی است. چشمان یکنوع مگس در انتهای ساقه های ان حشره قلمی قرار دارد.

 

چطور و چرا حشرات از میان نرفتند؟

 

حشرات پیروزی های بسیاری در مبارزه با طبیعت برای بقای خود به دلایل زیر بدست اوردند:

1- حشرات می توانند حتی در سخت ترین اوضاع زندگی کنند.بچه های برخی حشرات در استخر ها و برکه های نفت خام می توانند زندگی نمایند

2- حشرات دیگر قادر به ادامه ی زندگی در جویبارهای در صفر درجه سانتیگراد و در نقطه انجماد هستند . حشراتی هم در چشمه های جوشان که حشراتش به49 درجه سانتیگراد می رسد زندگی می کنند . همچنین بسیاری

از حشرات از خوردن گیاهان زندگی و برخی از هر چیز به چنگشان بیاید تغذیه می نمایند . برخی حشرات توتون و پلاستر ها و الیاف حتی فلفل را می خورند.

دلیل دوم در ادامه ی زندگی حشرات اندازه ی کوچک انهاست . حشرات می توانند در جاهای خیلی کوچک در جاهایی که خوراک بیابند و از دشمنان در امان باشند به زندگی ادامه دهند . برخی از حشرات میان دیوار یک برگ نازک زندگی می کنند. برخی از حشرات بعلت کوچکی به خوراک خیلی کمی نیاز دارند.

اسکلت حشرات نیز کمک به انها برای ادامه زندگی می کند. یک حشره اسکلتش بیرون از بدنش است از اینرو پوشش زرهی محکمی برای حفظ ارگان های داخلی بدن در صورت نبودن رطوبت دارد.

بیشتر حشرات بالدارند که به انها قابلیت زیست بیشتری نسبت به جانوران دیگر می دهد. پرواز حشرات را اسانتر به خوراک و گریز از دشمنان و جفت گیری می رساند.

بیشتر حشرات زندگی کوتاهی دارند به سرعت بالغ و قادر به تولید مثل می گردند. بیشتر حشرات تخم های بسیاری می گذارند انواع بسیاری از حشرات در یک فصل چندین نسل پدید می اورند . برای اینکه حشرات می توانند با اهنگی تند تولید مثل به تعداد خیلی زیاد نمایند. حشرات راه های گوناگونی برای تولید مثل خود دارند ماده های برخی از گونه ها می توانند بدون جفت گیری تولید مثل کنند. یک ملکه زنبور عسل بعد از یکبار جفت گیری میتوانند تا اخر عمر تخم گذاری کند.

حشرات برای ادمی وگیاهان و جانوران ممکن است سودمند یا زیان اور باشند .

 

 

حشرات مفید :

 

چون زنبور عسل و زنبور و مگس ها و پروانها و پروانه بید و حشراتی که گیاهان را گل افشانی می کنند.عسل و موم و کرم ابریشم و لاک تولید می کنند.برخی از حشرات محیط را از الودگی گیاهی و حیوانی وبقایای جانوری وگیاهی را می خورند ومحیط را پاکیزه می سازند.

 

حشرات زیان اور:

بیش800000 ازگونه حشره زیان اور است . حشرات ممکن است به گیاهان حمله ور شوند مانند ملخ و به طور کلی حشرات حدود ده درصد محصولات کشاورزی را از میان می برند .بید لباسها و فرشها و چیز های دیگر پشمی را خراب می کند . نوعی حشره کتابها را خراب می کند.

بسیاری از حشرات به تند رستی ادمی و جانوران صد مه می زنند وناقل وحامل میکروب بیماری های واگیر دار مثل تیفویید و وبا می باشند.